Một trong những công nghệ xây dựng mới hiện đang được áp dụng khá phổ biến trong việc xử lý nền đất yếu trong thi công xây dựng các nhà máy lớn, bến cảng, đường giao thông, KĐT, hạ tầng KCN... là công nghệ cố kết nền đất yếu bằng phương pháp hút chân không.
Lựa
chọn phương pháp xử lý nền đất yếu
Trong
lĩnh vực xử lý nền đất yếu cho công trình xây dựng công nghiệp và hạ tầng đã có
nhiều phương pháp được áp dụng như nhóm giải pháp gia cường đất bằng cách đưa
vào đất những trụ vật liệu có cường độ cao hơn (trụ xi măng đất, xi măng vôi đất,
trụ đá hay cọc cát đầm chặt) và nhóm giải pháp thoát nước thẳng đứng kết hợp với
gia tải trước (giếng cát, bấc thấm). Trong nhóm thứ hai có hai phương pháp gia
tải là chất tải trực tiếp và chân không. Theo nghiên cứu, thì với điều kiện địa
hình, địa chất tại Việt Nam có rất nhiều vùng thuộc loại nền đất yếu với độ sâu
lớn đến hàng chục mét bùn như vùng châu thổ Sông Hồng, BĐSCL, các khu vực ven
sông, ven biển. Về nguyên lý của phương pháp gia tải trước để sử dụng cho loại
nền đất yếu này là ép nước trong đất ra ngoài làm cho đất chặt lại bằng cách
dùng tải trọng ép vượt quá tải trọng sử dụng sau này, có kể đến tải bù lún.
Phương pháp chất tải trực tiếp trong việc xử lý nền đất yếu thông thường so với
gia tải chân không có nhiều bất cập như việc cần khối lượng đất gia tải lớn cộng
với việc vận chuyển lớp đất gia tải cũng như dỡ tải sau khi kết thúc làm tăng
thời gian thi công (thông thường thời gian giữ tải là từ 9 - 12 tháng). Với sự
phát triển mạnh về công nghệ và sự ứng dụng nhanh trong xây dựng, hiện nay,
phương pháp xử lý nền đất yếu bằng công nghệ cố kết chân không đang được đánh
giá là phương pháp hiệu quả so với những phương pháp thông thường. Bởi nó đáp ứng
được cùng một lúc bốn tiêu chí quan trọng là rút ngắn thời gian thi công, giảm
giá thành, đảm bảo chất lượng và bảo vệ môi trường.
Ở
Việt Nam, phương pháp xử lý nền đất yếu bằng cố kết chân không lần đầu được áp
dụng tại cụm công trình khí điện đạm Cà Mau vào năm 2002 bởi một nhà thầu Pháp
với giá thành khá cao. Chỉ đến năm 2008, khi mà Cty đầu tiên của Việt Nam là
Cty CP Kỹ thuật nền móng và công trình ngầm FECON trực tiếp thi công, đưa công
nghệ này vào dự án nhà máy Nhiệt điện Nhơn Trạch 2 với giá bằng 40% của nhà thầu
Pháp thì bài toán giá thành cho phương pháp thi công này mới được giải quyết,
phù hợp với điều kiện kinh tế Việt Nam. Sau khi thành công với dự án này thì
nhiều dự án trọng điểm khác đã áp dụng được và triển khai thành công như: Nhà
máy xơ sợi tổng hợp polyester Đình Vũ (Hải Phòng), Công trình Kho lạnh LPG Thị
Vải (Bà Rịa - Vũng Tàu), Nhà máy Nhiệt điện Long Phú 1 (Sóc Trăng), Nhà máy Nhiệt
điện Duyên Hải 1 (Trà Vinh), Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2, Khu liên hợp thép
Formosa Hà Tĩnh, dự án đường cao tốc Hồ Chí Minh Long Thành - Dầu Giây…
Sự
thừa nhận
Là
chủ đầu tư dự án đã thành công trong việc áp dụng xử lý nền đất yếu bằng phương
pháp cố kết chân không, ông Hoàng Xuân Quốc - Tổng giám đốc Cty CP điện lực dầu
khí Nhơn Trạch 2 cho biết: “Xử lý nền là một vấn đề rất quan trọng trong lĩnh vực
xây dựng, không chỉ riêng ở nước ta mà cả trên thế giới. Trong xử lý nền, ngoài
việc phải đạt yêu cầu kỹ thuật thì cần đảm bảo 2 vấn đề quan trọng là tiến độ
và giá thành và 2 vấn đề này thường mâu thuẫn với nhau. Vì nếu giá thành thấp
thì thời gian kéo dài bằng phương pháp thi công truyền thống và ngược lại,
chúng ta muốn rút ngắn quá trình cố kết của đất thì phải dùng công nghệ hiện đại
hơn do đó, cần máy móc thiết bị đặc biệt cũng như cần kỹ sư, công nhân có tay
nghề cao hơn. FECON đã đưa được phương pháp xử lý nền bằng hút chân không kết hợp
gia tải. Đây được coi là một thành tựu rất quan trọng trong việc sử dụng các
công nghệ tiên tiến do các DN Việt Nam thực hiện”.
Tự
hào là đơn vị Việt Nam đi tiên phong áp dụng thành công phương pháp xử lý nền đất
yếu bằng cố kết chân không, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Cty FECON - ông Phạm
Việt Khoa bày tỏ: “Việt Nam cũng như một số nước có nhiều sông biển trên thế giới
với diện phân bố của đất yếu rộng khắp. Việc xử lý nền có vai trò quan trọng để
giảm tối đa hiện tượng lún, nứt giúp cho công trình bền vững với thời gian. Sở
dĩ công nghệ xử lý nền bằng cố kết chân không được áp dụng ngày càng phổ biến
như vậy là do hàng loạt ưu điểm vượt trội của nó so với các công nghệ truyền thống,
đó là: đột phá về mặt tiến độ, chất lượng được kiểm soát tuyệt đối, thân thiện
môi trường, sử dụng tối thiểu vật liệu và giá thành hợp lý”.
Không
thể phủ định được những ưu điểm vượt trội mà phương pháp xử lý nền bằng cố kết
chân không mang lại, nhưng phương pháp này cũng có những giới hạn nhất định về
điều kiện địa chất, với những khu vực có lớp cát nằm xen kẹp trong đất yếu ở độ
sâu lớn hơn 20m thì phương pháp này chưa hoàn toàn phù hợp… Mới được giới thiệu
tại nước ta được gần 10 năm trở lại đây, nên phương pháp xử lý nền bằng cố kết
chân không vẫn có khó khăn nhất định trong quá trình lan tỏa tại thị trường
trong nước. Một trong những khó khăn quan trọng là việc thay đổi thói quen của
người thiết kế, khi họ đã sử dụng các phương pháp truyền thống để xử lý nền
hàng chục năm nay. Đó còn chưa kể đến việc cạnh tranh gay gắt với nhiều nhà thầu
nước ngoài như Thái Lan, Trung Quốc về mặt giá thành. Chính vì thế, một đơn vị
tư nhân trong nước đi đầu cho phương này như FECON cũng đang phải nỗ lực không
ngừng để phổ biến công nghệ và giảm giá thành nhằm tiếp cận ngày càng nhiều hơn
các dự án trong nước, đặc biệt là các dự án hạ tầng giao thông quan trọng.
Rất
nhiều công trình đã và đang được xử lý nền bằng phương pháp mới được ra đời cho
thấy việc áp dụng công nghệ tiên tiến trong xây dựng có ý nghĩa quan trọng,
mang lại lợi ích kinh tế cho xã hội, cho chất lượng công trình và bảo vệ môi
trường. Nhận định về vấn đề này, ông Phạm Tiến Văn - Phó cục trưởng Cục Giám định
Nhà nước về CLCTXD, cho biết: Giải pháp xử lý nền đất yếu bằng cố kết chân
không trong những năm gần đây đã được các nhà thiết kế quan tâm ngay từ đầu. Một
số dự án như khu depo công trình đường sắt đô thị hay một số đoạn trên đường
cao tốc Long Thành - Dầu Giây đã đưa vào thiết kế giải pháp xử lý nền đất yếu bằng
phương pháp gia tải chân không thay cho phương pháp xử lý nền ban đầu là cọc xi
măng đất hoặc bấc thấm và đất gia tải. So với một số giải pháp xử lý nền khác
thì giải pháp này có ưu điểm vượt trội là giảm thời gian và giảm giá thành
trong khi chất lượng được kiểm soát tốt, phù hợp với các dự án hạ tầng rất cần
đẩy nhanh tiến độ như điều kiện nước ta hiện nay.
Hà
Ngọc (Báo Xây dựng điện tử)
Viết và chia sẻ bình luận:
Like để cập nhật các bài viết qua facebook. Cảm ơn bạn đã ghé thăm, ủng hộ!